Stan przedcukrzycowy to stan pośredni między prawidłową glikemią a cukrzycą, charakteryzujący się nieprawidłową glikemią na czczo i/lub nieprawidłową tolerancją glukozy według Światowej Organizacji Zdrowia. Jest to zaburzenie metaboliczne, które może prowadzić do rozwoju cukrzycy, jeśli nie zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i leczone. Przebiega on zazwyczaj bezobjawowo lub z objawami niespecyficznymi, takimi jak: częstsze oddawanie moczu, wzmożone pragnienie, zmęczenie, problemy z koncentracją, niezamierzony przyrost masy ciała lub trudności w jej utracie. Dodatkowo, mogą wystąpić objawy hipoglikemii reaktywnej, takie jak napady głodu, drżenie rąk, nadmierna potliwość, drażliwość, nerwowość, niepokój i zawroty głowy.
Kurkumina to naturalny związek polifenolowy, który nadaje kurkumie charakterystyczny żółty kolor. Jest znana ze swoich silnych właściwości przeciwzapalnych i przeciwutleniających, pomaga neutralizować wolne rodniki, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym i potencjalnie zapobiegając rozwojowi wielu chorób przewlekłych. Ze względu na te właściwości może wspomagać regenerację trzustki i hamować stany zapalne, które są związane z występowaniem i rozwojem cukrzycy. Ponadto poprawia wrażliwość na insulinę oraz obniża poziom glukozy we krwi.
Wpływ kurkuminy na rozwój cukrzycy u osób ze stanem przedcukrzycowym sprawdzano w randomizowanym, podwójnie zaślepionym, placebo‑kontrolowanym badaniu, w którym wzięło udział 240 osób ze stanem przedcukrzycowym (wiek ≥ 35 lat). Po trzymiesięcznym okresie przygotowawczym, obejmującym edukację żywieniową i zalecenie aktywności fizycznej, ochotnicy przez kolejne dziewięć miesięcy otrzymywali ekstrakt kurkuminy lub placebo. Monitorowano m.in. rozwój cukrzycy, funkcję komórek β trzustki (odpowiedzialnych za produkcję insuliny), insulinooporność oraz poziom adiponektyny, hormonu produkowanego przez tkankę tłuszczową, pełniącego ważną rolę w regulacji metabolizmu glukozy i lipidów, który m.in wpływa na wrażliwość tkanek na insulinę.
Wyniki ukazały, że w grupie placebo aż 16,4 procent uczestników zachorowało na cukrzycę typu 2, podczas gdy wśród osób przyjmujących kurkuminę nie odnotowano ani jednego przypadku. Co więcej, zaobserwowano wyraźną poprawę funkcji komórek β, niższy poziom insulinooporności oraz wyższe stężenie adiponektyny, co wskazuje na lepszą wrażliwość tkanek na insulinę. Kurkumina była dobrze tolerowana przez uczestników badania – nie odnotowano istotnych zmian w parametrach wątrobowych, nerkowych ani kostnych. Jedynie sporadycznie zgłaszano łagodne działania niepożądane, takie jak świąd, zaparcia czy zawroty głowy. Dodatkowo, w tej grupie zaobserwowano niewielki spadek masy ciała i obwodu talii, co podwyższa działanie prozdrowotne kurkuminy.
Dziewięciomiesięczna suplementacja ekstraktem kurkuminy skutecznie zapobiegła rozwojowi cukrzycy typu 2 u osób ze stanem przedcukrzycowym, a przy tym poprawiła ważne wskaźniki metaboliczne i była dobrze tolerowana. Choć wyniki te otwierają nowe możliwości w profilaktyce, naukowcy podkreślają, że potrzebne są dalsze badania obejmujące dłuższy czas obserwacji i różne populacje, aby potwierdzić długoterminową skuteczność i określić optymalną dawkę. Kurkumina nie zastępuje zdrowej diety ani aktywności fizycznej, ale może stanowić wartościowe i bezpieczne uzupełnienie działań profilaktycznych u osób zagrożonych rozwojem cukrzycy typu 2.
Na podstawie: Curcumin Extract for Prevention of Type 2 Diabetes Somlak Chuengsamarn, Suthee Rattanamongkolgul, Rataya Luechapudiporn, Chada Phisalaphong, Siwanon Jirawatnotai
