Regularna aktywność fizyczna, zwłaszcza intensywne treningi biegowe, przynosi wiele korzyści zdrowotnych. Jednak duże obciążenie organizmu może powodować tzw. stres oksydacyjny i mikrouszkodzenia mięśni, prowadzące do bólu, stanów zapalnych i spadku wydolności. Właśnie dlatego coraz większą uwagę zwraca się na naturalne suplementy, które mogą wspierać regenerację, zmniejszać stan zapalny i poprawiać wyniki sportowe. Jednym z nich jest Tribulus terrestris, znany w Polsce jako buzdyganek naziemny.
Buzdyganek to roślina rosnąca w ciepłych strefach klimatycznych, bogata w liczne związki bioaktywne. Zawiera m.in. saponiny wspierające równowagę hormonalną i regenerację mięśni, flawonoidy oraz polifenole o silnych właściwościach przeciwutleniających, które chronią komórki przed uszkodzeniami, a także terpenoidy o działaniu przeciwzapalnym i ochronnym. Wyniki badań wskazują, że obecne w niej substancje mogą ograniczać powstawanie wolnych rodników, zmniejszać uszkodzenia mięśni po wysiłku oraz wspierać poprawę wydolności organizmu.
Wpływ suplementacji buzdygankiem na ograniczenie stresu oksydacyjnego potwierdziło randomizowane, kontrolowane placebo badanie przeprowadzone przez Tabriz University of Medical Sciences. Wzięły w nim udział 34 zdrowe, regularnie biegające osoby w wieku 18-35 lat. Każda z nich przyjmowała dwa razy dziennie po 500 mg ekstraktu z owoców buzdyganka lub placebo. Dodatkowo wszyscy uczestnicy wykonywali intensywne interwały 5 razy w tygodniu.
Według dostępnych danych, w grupie suplementowanej po dwóch tygodniach zaobserwowano niższe stężenia markerów stanu zapalnego i uszkodzenia mięśni we krwi w porównaniu z grupą placebo. Osoby przyjmujące buzdyganek zgłaszały również łagodniejsze odczuwanie bólu mięśni po wysiłku.
Choć pełne badanie właściwości buzdyganka naziemnego jeszcze trwa, opisane badanie oraz wcześniejsze publikacje sugerują, że buzdyganek może być cennym, naturalnym wsparciem dla osób aktywnych fizycznie. Wśród potencjalnych korzyści można wymienić szybszą regenerację po intensywnych treningach, mniejszy ból i obrzęk mięśni, lepszą ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym oraz poprawę parametrów wysiłkowych. Jeśli potwierdzą się oczekiwane efekty, może on znaleźć zastosowanie w strategiach regeneracyjnych zarówno u sportowców amatorów, jak i zawodowców.
Na podstawie: Nejati, M., Dehghan, P., Khani, M. et al. The effect of Tribulus terrestris supplementation on inflammation, oxidative stress, and performance of recreational runners: study protocol for a randomized placebo-controlled trial. Trials 23, 689 (2022). https://doi.org/10.1186/s13063-022-06630-0
